Batı’nın yaptırımları nedeniyle petrol taşımacılığının boru hatlarından denize inmesiyle tanker talebi artarken, fiyatlarda da rekor artışlar yaşandı. Ambargo nedeniyle Rus petrolünü taşıyamayan Yunan armatör, filodaki tankerleri satışa çıkarırken, krizi fırsata çeviren Türk armatör ise gemi topluyor. Yunan Gemi Brokerleri Derneği Başkanı John N. Cotzias’ın verdiği bilgiye göre, yılın ilk yarısında en fazla tankeri Yunan armatörler sattı, Türk armatör ise en büyük alıcılar arasında yer aldı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden önce, AB ve Asya’nın, Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatının neredeyse yüzde 99’undan sorumlu olduğunu hatırlatan Cotzias, şöyle konuştu:
“Şimdi ise Asya ülkeleri, Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatının yaklaşık yüzde 93’ünü ithal ediyor. Rusya’dan en büyük ham petrol ithalatçısı konumundalar. Avrupa’nın Rus ham petrol ithalatı ise yüzde 3’e düştü. Aynı şekilde Ocak 2022’de Rusya’nın deniz yoluyla yapılan petrol ürünleri ihracatının yalnızca yüzde 10,3’ünden Asya ülkeleri sorumluyken, Rusya’nın deniz yoluyla taşınan petrol ürünleri ihracatının da yaklaşık yüzde 50’sini Asya ülkeleri oluşturuyor. Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımları, küresel olarak petrol talebini arttığı bir döneme denk geldi. Pandeminin sona ermesiyle hava yolculuğunun yeniden başlaması petrol talebini artırmıştı”
ÇİN, TÜRKİYE VE HİNDİSTAN SATIN ALMA LİSTELERİNDE EN ÜST SIRALARDA
HSA Başkanı John N. Cotzias, küresel deniz taşımacılığı filosunda 2023’ün ilk yarısında yıllık bazda yüzde 27 artışla yaklaşık 390’a yakın tankerin el değiştirdiğini açıkladı. 2023’ün ilk yarısında çeyreğinde Yunanlar ortalama yaşı 17 olan 97 tanker satışı gerçekleştirdi. Bunu 37 gemi satışıyla Çin takip etti. Çinli armatörler tarafından satılan gemilerin ortalama yaşı 11 oldu. Satın alma tarafında ise ilk çeyrek verilerini açıklayan Cotzias, “BAE merkezli alıcılar 2023’ün ilk çeyreğinde zirvede yer alırken, Çin, Türkiye ve Hindistan da satın alma listelerinde üst sıralarda yer aldı. Çinli yatırımcılar 30, Türkler 27 ve Hintliler 26 tanker satın aldı” dedi.
Diğer yandan J Cotzias, gemi alım iştahının hem tanker hem de kuru yük tarafında 2023’ün ilk çeyreğine göre azaldığını belirtti. Yılın ilk yarısında 311 adet kuru yük gemisi el değiştirdi. Bu gemilerin 55’ini Yunan armatör sattı. Japon ve Çinli armatörler ise bu dönemde sırasıyla 38 ve 35 dökme yük gemisi sattı. Kuru yükte tankerden farklı olarak alıcı tarafında da Yunanlar ilk sırada yer aldı. Yunan armatör 71 kuru yük gemisi alırken, Çinli ve Türk armatörler sırasıyla 28 ve 20 gemi satın aldı.
“HURDAYA ÇIKACAK GEMİLERİNİ ÜLKEYE ÇEKMESİ TÜRKİYE İÇİN ALTIN DEĞERİNDE FIRSAT”
Konteyner piyasasının iki yıl boyunca olağanüstü karlar elde ettiğini, bu durumun armatörlerin muazzam nakit rezervleri geliştirmelerine izin verdiğini ifade eden Cotzias, bu gelirin büyük oranda yeni inşaya yatırıldığını söyledi. Küresel konteyner gemi filosunun yüzde 15’i kadar yeni gemi siparişi verildiğini ifade eden Cotzias, yeni gemilerin piyasaya girmesinin navlunu baskılayacağını dile getirirken, yeni çevreci gemilerin ise bu konuda erken davranan armatöre avantaj sağlayacağını söyledi. Öte yandan, yeni gemilerin filoya girmesi ile hurdaya çıkışların hızlanacağına işaret eden Cotzias, “Hurdaya çıkışlarda hızlanma bekleniyor. Bu durum Türkiye’nin gemi söküm faaliyetlerini geliştirmesi ve hurdaya çıkacak konteyner gemilerini ülkeye çekmesi altın bir fırsat” dedi.
İŞBİRLİĞİ VE ORTAK GİRİŞİM VURGUSU
Türkiye’de çok fazla arkadaşı olduğunu ve kendini evinde gibi hissettiğini vurgulayan Cotzias, iki ülke arasındaki yeni işbirliği fırsatlarına yönelik, “Türkiye ve Yunanistan, bölgedeki deniz ticareti ve lojistik operasyonlarını geliştirmek için işbirliği yapabilir. Bu, liman geliştirme, kargo elleçleme, gemi inşa, ve tedarik zinciri yönetimindeki ortak girişimleri veya ortaklıkları içerebilir. Türkiye ve Yunanistan denizcilik sektörleri, ortak çıkarları savunmak, en iyi uygulamaları paylaşmak ve uluslararası denizcilik düzenlemeleri ve politikalarının geliştirilmesine katkıda bulunmak için işbirliği yapabilir. Her iki komşu ülkeden gemi komisyoncuları, gemi kiralama ve satış ve satın alma işlemlerinde işbirliği yapabilir” dedi.
“TÜRKİYE PAZAR PAYINI KORUMALI”
Türk denizcilik sektörüne yönelik değerlendirme yapan Cotzias, şunları söyledi:
“Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu’yu birbirine bağlayan eşsiz bir coğrafi konuma sahip. Bu konum, denizcilik sektörünün uluslararası ticaret için önemli bir geçiş merkezi olarak hizmet vermesi için önemli fırsatlar sunuyor. Son yıllarda yapılan konteyner terminalleri, tersaneler, lojistik merkezler gibi liman altyapısına yapılan doğru yatırımlar ile verimlilik, elleçleme kapasitesi artırıldı ve bu da daha fazla lojistik faaliyetini ülkeye çekti. Ayrıca, küresel ticaret büyüdükçe, Türkiye nakliye hizmetlerine yönelik artan talepten yararlanabilir. Türkiye’nin pazar payını korumak ve geliştirmek için maliyet, verimlilik ve hizmet kalitesi açısından rekabet gücünü artırması gerekiyor.
patronlardunyasi.com
